Ministerstwo Finansów pracuje właśnie nad ustawą wprowadzającą podatek minimalny, który ma być odpowiedzią na wymogi Dyrektywy Rady (UE) 2022/2523. Podatek wyrównawczy ma na celu przeciwdziałanie praktykom przenoszenia zysków spółek działających międzynarodowo do krajów o niskich stawkach podatkowych. Sprawdź, na co przygotować muszą się polskie spółki.
Spis treści:
- Co to jest podatek wyrównawczy?
- Podstawa prawna podatku wyrównawczego – Dyrektywa Rady (UE) 2022/2523
- Podatek wyrównawczy a założenia polskiej ustawy
- Kto w praktyce będzie płacił podatek wyrównawczy?
- Na jakie działania już teraz powinny przygotować się polskie spółki zobowiązane do zapłaty podatku wyrównawczego?
- Podsumowanie
Najważniejsze informacje:
- Podatek wyrównawczy to nowy instrument podatkowy, który ma zapewnić, że międzynarodowe grupy kapitałowe będą opodatkowane na minimalnym poziomie 15% w każdej jurysdykcji, w której działają.
- Podatek ten będzie płacony przez jednostki dominujące najwyższego szczebla w grupach kapitałowych oraz przez jednostki zależne, jeśli ich efektywna stawka opodatkowania będzie niższa niż 15%.
- Polski projekt ustawy o podatku wyrównawczym, który ma wejść w życie od 1 stycznia 2025 roku, implementuje unijną dyrektywę i obejmie grupy kapitałowe o rocznych przychodach powyżej 750 milionów euro.
Co to jest podatek wyrównawczy?
Podatek wyrównawczy to nowy instrument podatkowy, który ma na celu zapewnienie, że dochody osiągane przez międzynarodowe grupy kapitałowe są opodatkowane na minimalnym poziomie, niezależnie od kraju, w którym te dochody powstają. Oznacza to, że jeśli firma działa w różnych krajach i korzysta z niskich stawek podatkowych w niektórych z nich, to podatek wyrównawczy ma za zadanie „wyrównać” te stawki do minimalnego poziomu 15%.
W polskim prawodawstwie planowane jest wprowadzenie ustawy regulującej kwestię podatku wyrównawczego. Ministerstwo Finansów przygotowało projekt ustawy, który ma na celu dostosowanie polskich przepisów do globalnych zmian w systemie podatkowym.
Podstawa prawna podatku wyrównawczego – Dyrektywa Rady (UE) 2022/2523
Podatek wyrównawczy w Polsce jest wynikiem wdrożenia unijnej dyrektywy, która ustanawia globalny minimalny poziom opodatkowania międzynarodowych grup kapitałowych. Dyrektywa Rady (UE) 2022/2523 została przyjęta w odpowiedzi na potrzebę ujednolicenia zasad opodatkowania. Głównie po to, aby przeciwdziałać praktykom przenoszenia zysków do jurysdykcji o niskich stawkach podatkowych.
Główne założenie dyrektywy to zapewnienie, że międzynarodowe korporacje płacą minimalny podatek dochodowy, niezależnie od miejsca prowadzenia działalności. Wprowadzając minimalny poziom opodatkowania na poziomie 15%, dyrektywa ma na celu zapobieganie erozji podstawy opodatkowania i wyrównanie warunków konkurencji.
Dyrektywa UE implementuje w krajach członkowskich zasady GloBE (Global Anti-Base Erosion Rules), stanowiące element tzw. Filara II OECD. Filar II jest częścią szerszej reformy międzynarodowego systemu podatkowego, opracowanej w ramach Inclusive Framework on BEPS, zainicjowanej przez OECD. Zasady te zakładają wprowadzenie globalnego podatku minimalnego, który ma być stosowany przez wszystkie kraje członkowskie OECD i UE. GloBE wprowadza mechanizm „top-up tax”. Dzięki niemu korporacje międzynarodowe będą płaciły dodatkowy podatek, jeśli ich efektywna stawka opodatkowania w danej jurysdykcji będzie niższa niż 15%.
Podatek wyrównawczy a założenia polskiej ustawy
Projekt ustawy o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych (nr UC20) ma na celu implementację przepisów UE do polskiego porządku prawnego.
Przepisy ustawy o podatku wyrównawczym w założeniu mają obowiązywać od 1 stycznia 2025 roku. Ustawa dotyczyć będzie głównie dużych grup kapitałowych, których roczne przychody przekraczają 750 milionów euro. Celem tych przepisów jest zagwarantowanie, że te firmy płacą przynajmniej minimalny poziom podatku dochodowego, nawet jeśli korzystają z ulg podatkowych w różnych krajach.
Czytaj także: Co to jest podatkowa grupa kapitałowa?
Głównym celem projektu ustawy polskiej jest wprowadzenie zasad GloBE. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie 3 głównych rodzajów podatków wyrównawczych:
- Globalny podatek wyrównawczy (IIR – Income Inclusion Rule)
Jest to podatek nakładany na jednostkę dominującą najwyższego szczebla w grupie kapitałowej, która będzie zobowiązana do uiszczenia odpowiedniego podatku wyrównawczego, jeśli jej nisko opodatkowane jednostki zależne w innych jurysdykcjach nie osiągają minimalnej efektywnej stawki opodatkowania.
- Krajowy podatek wyrównawczy (QDMTT – Qualified Domestic Minimum Top-up Tax)
W odróżnieniu od IIR, prawo do poboru tego podatku zostaje w państwie, w którym znajdują się nisko opodatkowane jednostki składowe grupy. Podatek ten ma na celu zapewnienie, że dochód generowany w Polsce jest opodatkowany na minimalnym poziomie, nawet jeśli jednostka dominująca znajduje się w innym kraju.
- Podatek od niedostatecznie opodatkowanych zysków (UTPR – Undertaxed Payments Rule)
Jest to podatek nakładany na jednostki z grupy znajdujące się w danej jurysdykcji, gdy jednostka dominująca działa w kraju, który nie wprowadził zasad IIR. W takich przypadkach polskie jednostki będą zobowiązane do uiszczenia podatku wyrównawczego.
Znaczenie projektu ustawy dla polskich spółek
Wprowadzenie tych przepisów oznacza, że polskie spółki, będące częścią międzynarodowych grup kapitałowych, będą musiały dostosować się do nowych regulacji.
W przypadku, gdy stawka ta będzie niższa niż 15%, spółki będą zobowiązane do dopłacenia podatku wyrównawczego. Projekt ustawy przewiduje także mechanizmy, które mają na celu ochronę polskich spółek przed niekorzystnymi skutkami podwójnego opodatkowania. To niezwykle ważne w kontekście międzynarodowej konkurencji podatkowej.
Kto w praktyce będzie płacił podatek wyrównawczy?
W praktyce podatek wyrównawczy będą płaciły międzynarodowe grupy kapitałowe oraz duże grupy krajowe, które spełniają określone kryteria dotyczące przychodów i efektywnej stawki opodatkowania. Podmiotami odpowiedzialnymi za zapłatę tego podatku będą:
- Jednostki dominujące najwyższego szczebla w grupie kapitałowej
To te podmioty, które kontrolują inne jednostki w ramach grupy i odpowiadają za konsolidację wyników finansowych całej grupy. Jeśli którakolwiek z jednostek zależnych działających w różnych krajach osiąga dochody opodatkowane efektywną stawką poniżej 15%, jednostka dominująca będzie zobowiązana do dopłacenia podatku wyrównawczego, aby „wyrównać” tę stawkę do minimalnego poziomu.
- Jednostki zależne w Polsce
Jeśli polska jednostka zależna generuje dochody, które są opodatkowane poniżej 15% (np. z powodu ulg podatkowych lub innych preferencji), może ona być zobowiązana do zapłacenia krajowego podatku wyrównawczego. Podobnie, jeśli jednostka dominująca znajduje się w kraju, który nie implementował zasad globalnego minimalnego opodatkowania, polska jednostka zależna może być zobowiązana do zapłaty podatku wyrównawczego od niedostatecznie opodatkowanych zysków.
- Grupy kapitałowe z przychodami powyżej 750 milionów euro
Podatek wyrównawczy będzie dotyczył głównie grup kapitałowych, których skonsolidowane przychody globalne przekraczają 750 milionów euro rocznie w co najmniej dwóch z ostatnich czterech lat podatkowych. To oznacza, że nie wszystkie przedsiębiorstwa będą objęte tym obowiązkiem, ale jedynie te największe i najbardziej dochodowe.
Na jakie działania już teraz powinny przygotować się polskie spółki zobowiązane do zapłaty podatku wyrównawczego?
W związku z nadchodzącymi zmianami, polskie spółki powinny podjąć szereg działań, aby odpowiednio przygotować się do nowych wymogów prawnych. Jakich?
Analiza podatkowa i przegląd efektywnej stawki opodatkowania (ETR)
Polskie spółki, szczególnie te będące częścią międzynarodowych grup kapitałowych, powinny już teraz przeprowadzić dokładną analizę swojej efektywnej stawki opodatkowania. Warto sprawdzić, czy ETR w poszczególnych jurysdykcjach, w których prowadzą działalność, nie jest niższy niż 15%. Taka analiza pozwoli zidentyfikować potencjalne obszary ryzyka, w których może powstać obowiązek zapłaty podatku wyrównawczego.
Wdrożenie mechanizmów raportowania i sprawozdawczości
Wprowadzenie globalnego podatku wyrównawczego wiąże się z koniecznością spełnienia nowych obowiązków sprawozdawczych. Spółki powinny przygotować się do raportowania zgodnie z wymogami, jakie będą obowiązywać od 2025 roku. Ważne jest tutaj opracowanie lub dostosowanie istniejących systemów raportowania finansowego, aby mogły one uwzględniać nowe zasady obliczania efektywnej stawki podatkowej oraz potencjalnego podatku wyrównawczego.
Czytaj także: Grupy kapitałowe a roczne sprawozdanie finansowe – jak enova365 pomaga przy konsolidacji sprawozdań finansowych?
Współpraca z działem finansowym i księgowym
Działy finansowe i księgowe będą odgrywać kluczową rolę w dostosowaniu się do nowych przepisów. Ważne jest, aby były świadome nadchodzących zmian i miały odpowiednie zasoby do ich wdrożenia. Może to wymagać szkolenia personelu, aktualizacji procedur wewnętrznych oraz ewentualnego zatrudnienia dodatkowych ekspertów podatkowych.
Jeżeli nie chcesz, aby zaskoczyły Cię zmiany w przepisach podatkowych, zacznij pracować z modułem Finanse i Księgowość enova365. Nasz program jest zawsze na bieżąco z wszystkimi zmianami prawnymi.
Przegląd strategii podatkowej grupy
Spółki będące częścią międzynarodowych grup kapitałowych powinny zrewidować swoją strategię podatkową w kontekście nowych regulacji. Warto przeanalizować, czy dotychczasowe struktury podatkowe nadal będą optymalne, czy też może będą wymagały modyfikacji, aby uniknąć niepotrzebnych obciążeń podatkowych związanych z globalnym podatkiem wyrównawczym.
Dialog z centralą grupy
Polskie spółki, które są częścią większych międzynarodowych grup, powinny już teraz rozpocząć dialog z centralą grupy. Wczesne zaangażowanie w proces wdrożeniowy pozwoli na sprawniejsze dostosowanie się do nowych wymogów oraz uniknięcie potencjalnych problemów w przyszłości.
Monitorowanie procesu legislacyjnego
Ważne jest, aby na bieżąco śledzić proces legislacyjny związany z uchwaleniem ustawy o podatku wyrównawczym. Spółki powinny być świadome wszelkich zmian w projekcie ustawy oraz ewentualnych nowych obowiązków, które mogą się pojawić w trakcie prac nad regulacjami. Warto również rozważyć współpracę z doradcami podatkowymi, którzy mogą pomóc w interpretacji przepisów i dostosowaniu do nich działalności firmy.
Podsumowanie
Przygotowanie się do wprowadzenia globalnego podatku wyrównawczego wymaga zarówno analizy obecnej sytuacji, jak i wdrożenia odpowiednich działań, które zapewnią zgodność z nowymi przepisami. Dzięki wczesnym przygotowaniom polskie spółki mogą zminimalizować ryzyko związane z nowymi obowiązkami podatkowymi i zapewnić płynne przejście do nowego reżimu podatkowego.
Chcesz, aby rozliczenia Twojej firmy z Fiskusem przebiegały bez problemu? Sprawdź, jak w tym zakresie może wesprzeć Cię enova365. Skorzystaj z 14-dniowego, darmowego demo. Umów się na konsultację z naszych doradcą i sprawdź, jak enova365 usprawni pracę Twojej organizacji.
Bibliografia:
- www.gov.pl/web/premier/projekt-ustawy-o-opodatkowaniu-wyrownawczym-jednostek-wchodzacych-w-sklad-grup-miedzynarodowych-i-krajowych
